Ondernemingsraad moet niet te aardig zijn in pensioenzaken

We komen het vaak tegen in onze pensioenondersteuning van ondernemingsraden: leden van de ondernemingsraad die “het” graag goed willen doen, opbouwend en aardig willen zijn. Daar is niks mis mee natuurlijk. Tenminste: als dat niet doorslaat naar toegeeflijkheid. Want dat kan werknemers die op de OR vertrouwen veel geld kosten.

Karate dame: ondernemingsraden vaak te aardig in pensioenzaken
karate dame

Pensioen bevat van nature een conflict,
maar dat is wat anders dan ruzie

In pensioenzaken gaat het vaak om veel geld en stevige belangen. Daarbij geldt simpelweg dat hoe minder de werkgever uitgeeft aan pensioen, hoe lager het pensioen van de werknemers wordt, of hoe groter hun risico’s.

Dat vormt dus automatisch in de basis een conflict. We bedoelen daarmee dat niet alle belangen van alle betrokkenen gelijk zijn. Maar dat hoeft natuurlijk geen “ruzie”te betekenen. En als je pensioen vanuit een meer strategisch oogpunt bekijkt, zie je dat er juist wel heel veel gezamenlijke belangen zijn. Maar hoe dan ook: geld is nu eenmaal schaars. Dat dwingt tot afwegingen en keuzes. Verschillende belanghebbenden wegen belangen anders af, en nemen andere besluiten als ze geen rekening hoeven houden met de belangen van anderen.

De wet geeft de ondernemingsraad een rol in dat conflict

De wet plaatst in dat conflict de ondernemingsraad in de positie om vooral de belangen van de medewerkers te beschermen. De belangen van de werkgever houdt de werkgever zelf wel in de gaten. De wet schrijft voor dat de werkgever voor pensioenwijzigingen de instemming van de ondernemingsraad nodig heeft. De ondernemingsraad kan kiezen die instemming niet te geven als ze het niet eens is met de pensioenplannen van de werkgever. Op die manier worden ieders belangen in evenwicht gebracht en kunnen ze in overleg worden uitgeruild, of liever nog: verenigd.

OR-leden die zich met de beste bedoelingen al te meewerkend opstellen, omdat ze “niet moeilijk” willen doen, aardig, opbouwend willen zijn, of zelfs misschien bezorgd zijn over hun positie in het bedrijf, verstoren die balans. Dat kan leiden tot echt en onnodig financieel nadeel voor hun achterban, maar hoe gek het ook kan klinken: zelfs ook voor de werkgever.

Het is de aard van pensioen en de rol die de wet aan de ondernemingsraad geeft, die de ondernemingsraad in :”het pensioenconflict” plaatst. De leden creëren het pensioenconflict niet. In tegendeel, de wet plaatst de ondernemingsraad juist in het conflict om het te helpen oplossen. Leden die dat reëel en stevig doen, doen dus niet “onaardig” of “moeilijk”, ze werken juist aan de oplossing.

Als je niet aardig wilt zijn, word je het toch

Alleen als je je als lid van de ondernemingsraad niet bezwaard voelt om “moeilijk” te doen, kun je bijdragen aan een voor iedereen evenwichtige pensioenregeling. Streef er niet naar om aardig gevonden te worden, streef er naar effectief je rol te vervullen. Dat is pas echt “opbouwend”. Dat levert niet alleen een evenwichtige pensioenregeling op, maar als “aardig” neveneffect ook nog het respect van achterban én de werkgever.



Portret Wim Hoogendoorn

Wim Hoogendoorn
Senior Consultant